گیمرهای با سابقه و قدیمی عادت دارند که هر از چندگاهی خاطرات خوب گذشته را با بازیهای کلاسیک و قدیمی مرور کنند. سیستم عامل رتروپای (RetroPie) همهی ابزار لازم را در اختیار تمامی گیمرهای قدیمی قرار داده تا به راحتی بتوانند بازیهای کلاسیک و محبوب خودشان را هر زمان که دوست داشتند تجربه بکنند.
سیستم عامل رتروپای
رتروپای یا RetroPie یکی از توزیعهای سیستم عامل لینوکس است که بر پایه توزیع رزبین (Raspbian) توسعه پیدا کرده است. رتروپای به کاربران اجازه میدهد که برد رزبری پای یا کامپیوتر شخصی خودشان را به یک دستگاه قابل بازی تبدیل کنند. سیستم عاملهای دیگری نیز مانند RetroArch, EmulationStation, وجود دارند، که کاردکرد آنها مشابه رترو پای است. تمامی این پلتفرمها تنظیمات و امکانات فراوانی را در اختیار کاربران قرار میدهند تا آنها بتوانند بازیهای کلاسیک و آرکید را با کمترین امکانات و حتی با سخت افزارهای معمولی بر روی کامپیوتر خود اجرا بکنند.
در حال حاظر میتوان رتروپای را از طریق این لینک دانلود کرد و آن را همانند سیستم عاملهای معمولی مثل ویندوز بر روی کامپیوتر نصب کرد.
(در مقالهی بعدی بصورت کامل در مورد نحوهی نصب رتروپای و کارکرد آن صحبت میکنیم، در اینجا فقط به معرفی مفاهیم پایهای میپردازیم)
امولاتور یا شبیه ساز چیست؟
امولاتور یا شبیه ساز نرم افزاری است که باعث میشود کامپیوتر، شبیه یک سیستم یا کامپیوتری دیگر رفتار کند. به عنوان مثال اگر بر روی یک مینی کامپیوتر مثل رزبری پای سیستم عامل رتروپای را نصب بکنیم، و بر روی سیستم عامل نیز امولاتور سوپر نینتندو را نصب و ران بکنیم، این مینی کامپیوتر شبیه کنسول بازی سوپر نینتندو کار میکند. به صورت خلاصه املاتور سوپر نینتندو این امکان را فراهم میکند که، بازیهای کنسول بازی سوپر نینتندو بر روی سیستم عامل رتورپای اجرا بشوند.
اگر رتروپای را دانلود و نصب کنید، چند سری امولاتور به صورت پیش فرض بر روی آن نصب هستند. اگر بعضی از امولاتورها مثل امولاتور کنسول دستی PSP یا سگا دریمکست بر روی آن نصب نبود، خیلی راحت میتوان آنها را از طریق محیط رتروپای دانلود و نصب کرد.
ROMs چیست؟
ROMs یا رامها در اصل نسخهی دیجیتالی کارتریجهای بازیهای قدیمی هستند. همان طور که میدانید در نسلهای گذشته (نسل جهارم کنسولهای بازی و قبلتر) بازیها در قالب کارتریج عرضه میشدند و برای اجرای بازی، کارتریج را در درون کنسول بازی قرار میدادند. در حال حاظر بازیهای قدیمی که در قالب کارتریج عرضه میشدند بصورت دیجیتالی و یا اصطلاحا به صورت رام وجود دارند. برای اجرای یک بازی باید رام آن بازی را برای امولاتر دانلود کرد. به طور مثال برای اجرای بازی مگامن 3 باید رام این بازی را برای امولاتور NES دانلود کرد.
(اصطلاح رام فقط برای کارتریجها بکار نمیرود. رامهای بازیهایی که برای کنسول جدیدتر مثل پلی استیشن 1 و 2 در قالب سی دی عرضه شدند وجود دارند)
BIOS چیست؟
BIOS بخش کوچکی از نرم افزار است که به سخت افزار فرمان میدهد به چه شکلی عملیات را انجام دهد و منابع مختلف را در اختیار یک برنامه خاص قرار دهد. بسیاری از امولاترها BIOS اصلی دستگاه را شبیه سازی میکنند. مثلا اگر املاتور کنسول PS1 را اجرا کنید، این امولاتور شروع به شبیه سازی BIOS کنسول PS1 بر روی دستگاه اصلی میکند و به سخت افزار دستگاه مرجع فرمان میدهد که برای شبیه سازی فرامین مورد نیاز چه مقدار منبع در اختیار امولاتور قرار دهد.
رتروپای و کنسولهای قدیمی
امولاتورهای همهی کنسولهای قدیمی برای رتروپای وجود دارد، میتوان امولاتور کنسول دلخواه را به راحتی از داخل محیط سیستم عامل دانلود و نصب کرد و پس از آن باید رام بازی را برای امولاتور دانلود کرد. رامهای تمامی بازیهای کلاسیک محبوب و قدیمی با توجه به قوانین کپی رایت کشورهای مختلف تقریبا قابل یافت هستند. ممکن است با توجه به قوانین کپی رایت یک کشور رام یک بازی خاص حتی بصورت پولی نیز قابل دانلود نباشد، ولی در یک کشور دیگر رام هر بازی را بصورت رایگان میتوان دانلود کرد. کاربران ایرانی میتوانند با کمی وقت گذاشتن و جست و جو کردن در سایتهای گوناگون رامهای بازیهای قدیمی را پیدا کنند (البته این کار گاهی مواقع خیلی طول میکشد).
سخت افزار مورد نیاز برای اجرای رتروپای
سیستم عامل رتروپای را میتوان هم بر روی PC و هم بر روی بردهای رزبری پای اجرا کرد. نصب رتروپای بر روی PC کمی دردسر و تخصص میطلبد، چون قرار است کمی با ترمینال لینوکس، سر و کله زد. اما اجرای رتروپای بر روی برد رزبری پای کمی آسانتر است و دردسر به مراتب کمتری دارد. بهتر است که رتروپای را بر روی رزبری پای 4 و یا رزبری پای 3 مدل B+ اجرا کرد، چون که این دو مدل در حال حاظر از لحاظ قدرت پردازشی و سخت افزاری قدرتمند هستند. طرفداران، از برد رزبری پای 4 به عنوان یک غول گیمینگ کوچک یاد میکنند. بعضی از کاربران در فضای اینترنت ویدیوهایی را منتشر کردهاند که در آن بازی GTA V را بر روی رزبری پای 4 اجرا کرده اند (این افراد اولین نسخهی GTA V را که برای نسل هفتم کنسولها یعنی XBOX 360 و PS3 عرضه شد را شبیه سازی کردند).
مشخصات برد رزبری پای 4:
- Broadcom BCM2711, Quad core Cortex-A72 (ARM v8) 64-bit SoC @ 1.5GHz
- 2GB, 4GB or 8GB LPDDR4-3200 SDRAM (depending on model)
- 2.4 GHz and 5.0 GHz IEEE 802.11ac wireless, Bluetooth 5.0, BLE
- Gigabit Ethernet
- 2 USB 3.0 ports; 2 USB 2.0 ports.
- Raspberry Pi standard 40 pin GPIO header (fully backwards compatible with previous boards)
- 2 × micro-HDMI ports (up to 4kp60 supported)
- 2-lane MIPI DSI display port
- 2-lane MIPI CSI camera port
- 4-pole stereo audio and composite video port
- H.265 (4kp60 decode), H264 (1080p60 decode, 1080p30 encode)
- OpenGL ES 3.0 graphics
- Micro-SD card slot for loading operating system and data storage
- 5V DC via USB-C connector (minimum 3A*)
- 5V DC via GPIO header (minimum 3A*)
- Power over Ethernet (PoE) enabled (requires separate PoE HAT)
- Operating temperature: 0 – 50 degrees C ambient
سخن پایانی
برای تجربهی مجدد بازیهای قدیمی نیاز به جمع کردن کلکسیونهای مختلف از بازیهای کلاسیک و کنسولهای قدیمی نیست. میتوان با پرداخت هزینهای خیلی کم تمامی بازیهای قدیمی را بر روی یک برد ارزان قیمت و در عین حال قدرتمند مثل رزبری پای 3 انجام داد. در این مقاله با الفبای مقدماتی سیستم عامل رتروپای آشنا شدیم و یک شناخت کلی نسبت به آن پیدا کردیم. در مقالهی بعدی راجب نحوهی نصب و استفاده از این سیستم عامل صحبت میکنیم.
نظر شما کاربران تیلنو در مورد سیستم عامل رتروپای چیست؟ آیا شما هم به تجربهی بازیهای قدیمی و کلاسیک علاقه دارید؟ نظرات خود را با تیم تیلنو در میان بگذارید.